Jaja w tropikach (2008), czyli jak działa film

tytuł oryginalny: Tropic Thunder

reżyseria: Ben Stiller

scenariusz: Justin Theroux, Ben Stiller, Etan Cohen

muzyka: Theodoore Shapiro

produkcja: Niemcy USA, Wielka Brytania

gatunek: komedia, wojenny, satyra

Pisząc recenzję, człowiek uczy się dostrzegać zalety nawet w pozornie beznadziejnym filmie. Mogą być to drobne lub istotne elementy, które zapobiegają porażce danej produkcji. (Zdarzają się też oczywiście wyjątki, które w naszym mniemaniu zasługują na szlachetną ocenę 1/10.) Jedynym powodem, dla którego sięgnęłam po prezentujące się fatalnie „Jaja w tropikach” był Robert Downey Jr.

Tugg Speedman (Ben Stiller), Jeff Portnoy (Jack Black), Kirk Lazarus (Robert Downey Jr.), Alpa Chino (Brandon T. Jackson) i Kevin Sandusky (Jay Baruchel) mają odegrać życiowe role w ‘najlepszym w historii’ filmie wojennym. Na planie nie brakuje problemów – wzrastające w zastraszającym tempie koszty produkcji, narzekania i nieprzekonująca gra. Zdesperowany reżyser (Steve Coogan) postanawia wysłać grupę aktorów w dzicz w południowo-wschodniej Azji, aby zyskali doświadczenie i nadali realizm tworzonemu filmowi. Do dyspozycji mają karabiny maszynowe. Przypadkowo trafiają na lokalną grupę handlarzy narkotyków, którzy nie zamierzają obejść się bez walki.

Polscy dystrybutorzy, chcąc najwidoczniej nadać filmowi jeszcze bardziej żenujący wydźwięk, angielski tytuł przetłumaczyli jako „Jaja w tropikach”. Okazuje się, że wybrali go całkiem celnie, bo to co dzieje się na ekranie chwilami przechodzi ludzkie pojęcie. Dzieło Bena Stillera jawi się jako pretensjonalna i ordynarna komedia, pozbawiona jakiegokolwiek sensu i przesłania. Nie brakuje tu odcinania głów, wybuchów, strzelanin, porwań i szpiegowania. Akcja rozgrywa się naprawdę dynamicznie, pomimo tego produkcja okazała się dość nierówna i chaotyczna. Z trudem mogłam się na niej skupić, jest ciężkostrawna i wyjątkowo męcząca w odbiorze. Przyczynia się do tego głównie niewybredny, denny humor i ostry język. Jest niesmacznie i wulgarnie, a użycie takich środków wyrazu wcale nie sprawia, że historia staje się interesująca. Wręcz przeciwnie. Irytujące żarty wywołują raczej rozpaczliwy grymas i, co najwyżej, śmiech politowania. 

O dziwo, pod grubą warstwą idiotycznej i nieciekawej fabuły oraz wymuszonego humoru w obrazie kryje się coś więcej. Po uważniejszym i nieco mniej krytycznym przyjrzeniu się można dostrzec, że film zawiera wiele aluzji do świata kina. To niewysublimowana satyra na funkcjonowanie współczesnego przemysłu filmowego. Twórcy okrasili ją sporą dawką ironii i opowiedzieli całą historię z dużym dystansem. Kpią z zawodu aktora, reżysera i producenta, ukazując ‘prawdziwe’ kulisy ich pracy. Udowadniają, jak produkcje potrafią być odrealnione i mieć niewiele wspólnego z rzeczywistym zagadnieniem, jakie poruszają. Postacie okazują się bardzo przerysowane i karykaturalne, a ich cechy uwypuklone. Niemal do samego końca myślą, że przygody w dżungli reżyser śledzi z ukrytej kamery, a oni mają tylko dobrze odegrać swoje role. Zachowują się dziecinnie i egocentrycznie, w związku z czym często są wystawiani na próbę. Niestety, pomimo zaskakujących nawiązań i porównań, „Jaja w tropikach” nie porywają, ale rozczarowują i skutecznie odrzucają. 

Ku mojemu wielkiemu zdziwieniu, największą zaletą tego filmu okazała się brawurowa gra aktorska. Obsada poradziła sobie doskonale i widać, że każdy się świetnie bawił na planie. Nawet Ben Stiller i Jack Black zagrali na miarę swoich możliwości. Nie przepadam za nimi, ale muszę przyznać, że spisali się bardzo dobrze. Jednym z najlepszych występów może bezwstydnie pochwalić się nominowany do Oscara Robert Downey Jr. Zagrał wyśmienicie i niesamowicie profesjonalnie, choć jego rola to nie lada wyzwanie. Ze zdziwieniem obserwujemy na ekranie dwa wcielenia Kirka Lazarusa – Afroamerykanina i blondyna o niebieskich. Wydają się one zupełnie sprzeczne, ale Downey Jr. wypadł naprawdę wiarygodnie. Trudno jest uwierzyć, że aktor nie jest czarnoskóry. Jego gesty i mimika okazały się dokładnie dopracowanie, naśladował nawet australijski akcent. Na drugim planie znakomicie spisał się również Tom Cruise w nietypowej dla siebie kreacji gwałtownego Lessa Grossmana. Dzięki wspaniałej charakteryzacji, on i Robert są nie do poznania. Na niezłym poziomie prezentują się także efekty specjalne, stanowiące dodatek do beznadziejnej fabuły.

„Jaja w tropikach” to niezajmujący film, w którym humor niskich lotów przysłania ukryte wątki satyryczne. Czy warto? Niekoniecznie, chyba, że dla Roberta Downey’a Jr.

Ocena: 4/10